Tasavvur qiling-a, toshlar bilan to‘ldirilgan ko‘rinmas og‘ir yukni olib yurasiz, ularning har biri qiyinchilik lahzasini, og‘riqni eslashni yoki yo‘qotishlar aks-sadosini anglatadi. Juda ko‘p narsalarni boshdan kechirganlar uchun bu metaforik xalta juda og‘ir, ammo ular bizning oramizda yurishadi, balki biz ularga umuman e’tibor bermasmiz.

Mana, o‘sha og‘ir yuk bilan yurgan odamlarning fazilatlari  – bu xususiyatlar nafaqat ularning kurashuvchanligini, balki o‘sish va rahm-shafqat uchun ajoyib qobiliyatini ham belgilaydi.

Yuqori empatiya hissi

Hayotning eng shafqatsiz bo‘ronlarini boshdan kechirganingizda, siz xuddi shunday yomon ob-havoga tushib qolgan odamlarni payqashning o‘ziga xos qobiliyatini rivojlantirasiz. Juda ko‘p qiyinchiliklarni boshdan kechirgan odamlar ko‘pincha hamdard bo‘lishni biladilar. Ular sizdagi qalb og‘rig‘ini, qiyinchiligingizni his qilishlari, boshqalar g‘ayrioddiy narsalarni sezmasliklari mumkin bo‘lgan joyda jimgina yordam berishlari mumkin. O‘zlarining tajribalari orqali ular azob chekayotganlarning himoyachilariga aylanadi, hatto so‘zsiz ham tasalli va shifo beradigan aloqa o‘rnatishga qodir.

Mustaqillik

Bir marta buzilgan ishonch o‘sha insonni mustaqil odamga aylantiradi. Xiyonat qilingan yoki muvaffaqiyatsizlikka uchraganlar uchun ular olgan saboq ko‘pincha faqat o‘zingizga ishonish kerakligini o‘rgatadi. Ular yordam berishdan bosh tortishlari mumkin, garchi bu juda zarur bo‘lsa ham, befarqlikdan emas, balki himoya mexanizmi sifatida.

Barkamollikka doimiy intilish

Qiyinchilik ko‘rganlarda har bir ishga mas’uliyat bilan yondoshish kuchayadi.  Ular har bir vazifani mukammal qilish orqali, keyingi tanqid yoki og‘riqdan o‘zlarini himoya qilishlari mumkin. Bunday tinimsiz intilish ko‘pincha ularning yetarlicha yaxshi emasligidan qo‘rqish, ularning ruhiyatiga sinovlar va qiyinchiliklar orqali singdirilgan bo‘ladi.  

Hissiy yolg‘izlanish

Ular qalbini hech kimga ochmaydi, bu xuddi siz uning qo‘liga qorong‘ulikda pichoq tutqizayotgandek xavfli bo‘lishi mumkin. Katta qiyinchilik va azoblarni boshdan kechirganlar his-tuyg‘ulariga qulf va kalit osishi mumkin. Chunki ular zaiflik, odamlarga dardini doston qilish yangi azob-uqubatlarning eshigi bo‘lishi mumkinligini o‘rgandilar. Ya’ni ular issiqlik yetishmagani uchun emas, balki issiqlik bir marta kuyishga olib kelganligi uchun endi odamlarga ehtiyot bo‘lib ishonadi.

Nazorat qilish istagi

Hayotidagi xaos, ya’ni alg‘ov-dvlg‘ov kunlar ularning o‘tmishida qolgan bo‘lishi mumkin, ammo kelajakda bunday xatolarni takrorlamaydilar. Qiyinchiliklardan omon qolgan odamlar ko‘pincha puxta rejalashtiruvchilar va tashkilotchilarga aylanishadi. Atrof-muhit, qarorlar yoki hatto kundalik tartiblarni nazorat qilish ularning asosiy hayot maqsadiga aylanadi. Bu istak, asosan, bir vaqtlar ularni tiz cho‘ktirgan oldindan aytib bo‘lmaydigan narsa – minimallashtirilgan  hayotni yaratish istagidan kelib chiqadi.

Kuchli adolat tuyg‘usi

Siz adolatsizliklarga uchraganingizda adolat shunchaki tushunchaga aylanmaydi, balki katta kuchga aylanadi. Bunday odamlar ko‘pincha adolatning himoyachilariga aylanib, qiyinchiliklardan olgan saboqlarini maqsadlari yo‘lida ishlatadilar. Ular o‘zlari va har bir kishi uchun qilinayotgan adolatsizlikka qarshi kurashadilar. Ularning o‘tmishdagi azob-uqubatlari adolatsizlikni tuzatish uchun tinimsiz intilishni kuchaytiradi.

Ma’noni qidirish

Azob-uqubatlar odatda chuqur ichki sayohatni keltirib chiqaradi. Juda ko‘p narsalarni boshdan kechirganlar shunchaki nega menda shunday bo‘ldi, degan savolni bermaydi, balki ular ekzistensial savollarga javob izlaydilar, og‘riqlarida ma’no topishga harakat qiladilar va o‘zlarini qurbon qilishdan saqlash yo‘llarini izlaydilar. Ma’naviyat, falsafa yoki shaxsiy mulohazalar orqali ular o‘z tajribalarini donishmandlik yo‘lida ishlatadilar.

Doimiy chidamlilik

Bunday odamlarning chidamliligi nafaqat tiklanish qobiliyati, balki oldinga siljish qobiliyatidir. Har bir yiqilish ularni yanada mustahkamroq oyoqqa turishga o‘rgatadi, har bir yara ko‘proq shifo topadi, har bir yo‘qotish ko‘proq narsa beradi. Ularning chidamliligi qadimgi daraxtning ildizlari kabi tinch va bardoshlidir – ular sezilmaydi, lekin ularni bo‘ron oldida mahkam ushlab turadi. Ular egilishi mumkin, lekin kamdan-kam hollarda sinadi, faqat chinakam azob chekayotganlar biladigan manbadan kuch oladi.

Juda ko‘p qiyinchiliklardan omon qolgan odamlarning xususiyatlari nafaqat hayotidagi, qalbidagi chandiqlar, balki zulmatda ularning yo‘lini yoritadigan yulduzlardir.

Ular bizga insonning chidamliligi, hamdardlik qobiliyati va ko‘pincha ma’nosiz bo‘lib tuyuladigan dunyoda tinimsiz ma’no izlashni eslatadi.

Bu odamlar bizga umidsizlikning eng qorong‘u chuqurliklaridan ham kuch va rahm-shafqat manbalari paydo bo‘lishi mumkinligini o‘rgatishadi.

Siz nima deb o‘ylaysiz? Siz bu xususiyatlarni o‘zingizda bor deb bilasizmi yoki atrofingizda shunday odamlar bormi? Bu fazilatlar hayotingizda qanday namoyon bo‘lmoqda?