O‘zbekistonning venchur investitsiyalari assotsiatsiyasi tomonidan «Sturgeon Capital» investitsiya fondi, IT Park Uzbekistan, «Universal Bank» OATB va «Centil Law» yuridik firmasi ko‘magida o‘tkazilgan «Uzbekistan Startup Indicator 2020» tadqiqotlariga ko‘ra, O‘zbekistondagi startaplar asosan moliyaviy, tibbiy va ta’limiy texnologiyalarni rivojlantirishga qaratilgan.

Bu yil O‘zbekistonda texnologik tadbirkorlik ko‘rsatkichlarini o‘lchash alohida ahamiyat kasb etdi. Biznesning barcha sohalariga u yoki bu tarzda ta’sir qilgan pandemiya startaplarga ham ta’sir qilishi turgan gap. O‘tkazilgan tadqiqot investorlarga, venchur kapital fondlari vakillariga va davlatga O‘zbekistondagi startaplarning ehtiyojlari va holatini yaxshiroq tushunishga yordam beradi.

Tadqiqot doirasida mutaxassislar O‘zbekistondagi 120 dan ortiq innovatsion startaplarning asoschilaridan intervyu oldilar: kompaniya qancha daromad oladi, qayerdan sarmoya izlaydi, qanday mahsulotni takomillashtiradi, tashqi bozorlarga chiqishni ko‘zlaydimi va rivojlanish institutlaridan moliyaviy ko‘mak oladimi yoki yo‘qmi...

O‘zbekistonning startap infratuzilmasi 5 toifada tadqiq qilindi: Tadbirkorlik bo‘yicha ta’lim; G‘oyaning konsepsiyasidan boshlab bozorni ishga tushirishgacha startaplarni qo‘llab-quvvatlash; Taklif qilingan kapital; Netvorking; Ekspertiza.

Tadqiqot shuni ko‘rsatdiki, O‘zbekistonda qo‘shimcha yuqori qiymatga ega innovatsion texnologik korxonalarni tashkil etish uchun yetarli darajada sharoit va inson resurslari mavjud:

• ham davlat tomonidan qo‘llab-quvvatlanadigan dasturlar (IT Park Startup dasturlari, CAT Accelerator, Startup Initiatives, Yoshlarni qo‘llab-quvvatlash markazlari, Universitet boshlang‘ich inkubatorlari va boshqalar), xususiy inkubatsiya, akseleratsiya dasturlari (IdeaLab, Startup Factory, IdeaThon, GameDev, WomenInTech, WVA va boshqalar), shuningdek, kovorking markazlari (Ground Zero, C-Space va boshqalar);
• Ta’sischilarning 80 foizi 30 yoshgacha bo‘lgan va oliy ma’lumotli yoshlardir, ularning asosiy qismi B2B sektoriga yo‘naltirilgan;
• «Covid-19» bilan bog‘liq vaziyatga qaramay, surishtirilgan boshlang‘ich asoschilardan ko‘pchiligi o‘sishni rejalashtirmoqdalar va ularning 93 foizi esa yaqin kelajakda yangi ishchilarni jalb qilishni ko‘zlashgan;
• startaplar asosan FinTech, Medtech, EduTech sohalarida rivojlanadilar va ularning 50 foizi bulturgi startapni ishga tushirishda ijobiy tajribaga ega;
• surishtirilgan startaplarning 70 foizi minimal hayotiy mahsulotga ega, yillik daromadi 10 000 dollardan oshadi va surishtirilganlarning yarmidan ko‘pi turli xil akseleratsiya dasturlari, xakatonlar, tanlovlardan o‘tgan;
• surishtirilganlarning 85 foizdan ortig‘i loyihada ulushga egalar va loyihaning istiqboldagi rivoji uchun 50 000 dollardan kam miqdordagi kapitalga muhtojlar.

Shu bilan birga, tadqiqot, ta’sischilar o‘z bizneslarini rivojlantirishda duch keladigan qiyinchiliklarni ham ko‘rsatib berdi:

• yarmidan ko‘prog‘i (89%) rivojlanish uchun taklif etilayotgan kapitalning yetishmasligi, shuningdek, yirik kompaniyalarning startaplar bilan hamkorlik qilishga qiziqishi yo‘qligi, bu biznesning ko‘lamini murakkablashtirishini;
• kapital bilan bir qatorda, muassislar tadbirkorlik tajribasiga (aqlli kapitalga) muhtoj va malakali mutaxassislar (dasturchilar, marketologlar) bozori kichikligini qayd etishgan;
• startaplarning asosiy qismi ichki bozorga yo‘naltirilgan va 10 foizdan kamroqni tashkil qiluvchi loyihalar global bozorlarga chiqishni rejalashtirmoqda;
• loyiha hammuassislarining jinsi bo‘yicha taqsimot balansi texnologik rivojlangan mamlakatlardagiga nisbatan ancha past.

Tadqiqotni 3 ta tilda interfaol talqinda ko‘rish va yuklab olish uchun ushbu havolaga o‘ting.