Yangi hafta uchun ob-havo ma’lumoti e’lon qilindi
O‘zbekiston shimolida payshanbaga qadar, mamlakatning boshqa hududlarida esa juma kuniga qadar havo haroratining kundan kunga 1−2 darajadan yuqori ko‘tarilib borishi kutiladi. Dam olish kunlari esa mintaqaga navbatdagi biroz salqin havo — kuchli shamol va chang to‘zonlari bilan birga — kirib kelishi oydinlashmoqda.
Haftaning eng issiq kunlari payshanba va jumaga to‘g‘ri kelishi prognoz qilinyapti. Juma kuni markazida atmosfera bosimi 995 gPa gacha bo‘lgan juda issiq atmosfera bosimi sohasi O‘zbekistonning markazidan shimol tomon harakatlanib, ayni aholi zich istiqomat qiluvchi viloyatlarda +44 darajagacha yuqori issiq haroratni taqdim etishi kutilmoqda.
Manba: Windy.com
Xorijiy ob-havo byurolari ma’lumotida ham juma kuni issiq havo oqimi ta’sirida aholi zich istiqomat qiluvchi viloyatlarda o‘rtacha sutkalik havo harorati ko‘p yillik iqlimiy me’yordan 5−6 darajagacha yuqori chetlanib ketishi keltirilgan. Bu yozning ayni davri uchun sezilarli issiqlikdir. Xususan, Toshkent shahri aholisi ham juma kuni kunduzi juda issiq haroratdan aziyat chekadi.
Manba: Meteoinfo.ru
Jazirama issiq ortidan haroratni biroz pasaytiruvchi navbatdagi salqin havo oqimi dam olish kunlari shimoli-g‘arb tarafdan asta-sekin mintaqaga kirib keladi. Shimoliy hududlar aholisi juma kunidayoq bu salqinlikdan bahramand bo‘ladi. Umuman olganda, joriy haftada bir isib ketish va keyin salqinroq harorat muhiti kuzatiladi.
Yog‘in taqchilligi esa joriy hafta ham davom etadi.
Manba: Meteoinfo.ru
«O‘zgidromet» prognoziga ko‘ra, 30 iyun kuni respublika bo‘ylab yog‘ingarchilik kutilmaydi. Buxoro va Navoiy viloyatlarida havo harorati maksimumi +39 darajagacha, Surxondaryo va Qashqadaryo viloyatlarida +41 darajagacha, boshqa hududlarda +37 darajagacha ko‘tarilishi prognoz qilinmoqda. Tungi harorat Buxoro, Navoiy, Qashqadaryo, Surxondaryo, Andijon, Namangan va Farg‘ona viloyatlarida +25 darajagacha, boshqa hududlarda +22 darajagacha bo‘ladi. Tog‘larda kunduzgi harorat +30 darajagacha isishi, tunda +12 darajaga salqinlashishi kutilmoqda.
Sinoptiklar 1−3 iyul kunlari respublika bo‘ylab havo haroratining ko‘tarilib borishini ma’lum qilgan. Masalan, seshanba kuni shimol va vodiydan tashqari hududlarda haroratning dushanba kuniga nisbatan 2 darajaga ko‘tarilishi keltirilgan. Shimolda esa kunduz kuni harorat dushanbaga nisbatan 4 daraja ko‘tarilib ketishi, vodiyda esa o‘zgarmasligi ko‘rsatilgan.
Chorshanba va payshanba kunlari esa jaziramaning ta’siri respublikaga kuchli ta’sir etib, deyarli barcha hududlarda kunduzi havo harorati +40 darajadan yuqori ko‘tarilishi, janubiy hududlar va cho‘llarda esa +44 darajagacha yetishi oydinlashgan. Tungi harorat qiymatlari ham asta ko‘tarilib borish tamoyilida o‘zgarishi, seshanbadan chorshanbaga, ayrim viloyatlarda chorshanbadan payshanbaga o‘tar kechasi «tropik tun» bo‘lishi keltirilgan. Ushbu kunlari tunda havo harorati ko‘p hududlarda +27…+30 daraja issiq bo‘lishi ko‘rsatilgan.
2−3 iyul kunlari ko‘plab viloyatlarda havo oqimlarining o‘rin almashish muddatlarida kuchli shamollar kuzatilishi, shamollar kuchayganda uning tezligi soniyasiga 22 metrgacha yetishi prognoz qilinmoqda. Bu kabi kuchli shamol esishi ayni davr uchun kuchli chang bo‘ronlarini keltirib chiqarishi mumkin. Ushbu kunlari joylarda yog‘ingarchilik kutilmaydi.
Juma, shanba va yakshanba kunlari haqida gap ketganda, juma kuni shimolda haroratning sezilarli pasayib ketishi, boshqa viloyatlarda hafta davomidagi eng issiq kun bo‘lishi, poytaxtda havo harorati +44 darajagacha ko‘tarilishini, dam olish kunlari esa oldingi kunlarga nisbatan haroratning 6−8 darajagacha sezilarli pasayib ketishini taxmin qilish mumkin.
Juma, shanba va yakshanba kunlari harorat o‘zgarishi va yog‘ingarchiliklar ehtimoli to‘g‘risidagi so‘nggi ma’lumotlarini «O‘zgidromet»ning har kuni yangilanadigan qisqa muddatli ob-havo prognozlari orqali aniqroq bilib olish mumkin.
«O‘zgidromet»ning boshqa bir axboroti hamda Yevropa o‘rta va uzoq muddatli ob-havo prognoz markazi (ECMWF)ning prognozlariga ko‘ra, hafta (30 iyun — 6 iyul kunlari) davomida respublikaning aholi zich istiqomat qiluvchi hududlarida o‘tmish iyul oylari boshlariga nisbatan ancha yuqori harorat kuzatiladi. Ayniqsa, bu tog‘larda kuchli seziladi. Shimolliklar tungi biroz salqinlik va hafta so‘ngidagi salqinliklar sabab, iyulni biroz salqin kutib oladi. Yog‘ingarchilik bo‘yicha respublika hududlarida quruq ob-havo bo‘lishi ma’lum qilingan.
Harorat rejimi va tez o‘zgaruvchan ob-havo muhitining inson salomatligiga ta’siri
Joriy hafta boshidagi jazirama issiq kunlar kishilar salomatligiga sezilarli ta’sir ko‘rsatadi. Ayniqsa, haftaning payshanba va juma kunlarida respublikaning juda katta qismida kutilayotgan +40 daraja va undan yuqori harorat foni qariyalar, qon bosimi kasalligi mavjud bemorlarga ta’sir etadi.
Boshni quyoshdan asrash kerak. Bu muhim ahamiyatga ega. Chunki bosh miyadan katta arteriya, vena qon tomirlari o‘tgan bo‘lib, kunning issiq vaqtida bosh yalang yurganda bosh qizib, butun tanada issiq qon aylanib, odamni «oftob urishi» mumkin. Buning oqibatida tana haroratining ko‘tarilishi, terining qizarishi, holdan toyish, nafas olish va pulsning tezlashishi, bosh og‘rishi, bosh aylanishi, ko‘ngil aynishi, qayt qilish, hushdan ketish kabi holatlar kuzatilishi mumkin.
Jazirama kunlarda nima tanovul qilgan ma’qul? Ko‘p miqdorda suv ichish organizmning yaxshi ishlashiga va suv-tuz balansini me’yorlashtirishga yordam beradi. Ammo bunda organizmning suv tanqisligini to‘ldirish uchun gazlangan yoki nektar suv emas, aksincha, oddiy ichimlik suvini iste’mol qilish kerak. Shuningdek, issiq kunda yog‘li go‘sht mahsulotlari iste’molini kamaytirib, yengil hazm bo‘luvchi taomlar iste’molini ko‘paytirish maqsadga muvofiq. Qolaversa, meva va sabzavotlar ham organizmda yaxshi singib, ichki a’zolar faoliyatini normallashtirishga yordam beradi.
Tush payti, soat 12:00 va 16:00 oralig‘ida imkon qadar tashqariga chiqmagan ma’qul. Favqulodda vaziyatlar vazirligi shu kunlarda soat 10:00 dan 17:00 orasidagi muddatlarda quyosh nuri tik tushadigan joylarda harakatlanmaslikni targ‘ib etib, ogohlantirish xabari ulashgan.
Aholi zich istiqomat qiluvchi hududlarda payshanba va juma, shimoliy hududlarda esa chorshanba va payshanba kunlari kuzatiladigan yozgi jazirama vaqtida issiqlikning organizmga ta’sirini kamaytirish bo‘yicha Sog‘liqni saqlash vazirligi tavsiyalariga amal qilish foydadan holi bo‘lmaydi.
Chorshanba va payshanba kunlari shimolda, juma kuni O‘zbekistonning katta qismida kuchli shamollar kuzatilishidan oldin atmosfera bosimining keskin o‘zgarishi bilan bog‘liq «barik tubsizlik» hodisasining kuchsiz ko‘rinishi yuz berishi mumkin. Atmosfera bosimining keskin o‘zgarishiga moyil kishilar o‘z salomatligida o‘zgarishlar sezsa, avvalgi materiallardagi tavsiyalarga amal qilishlari maqsadga muvofiq.
Bioiqlimiy sharoitlar
Hafta o‘rtalari va juma kunduzgi muddatlarida, hatto chorshanbaga va payshanbaga o‘tar kechasi ham aholi juda issiq va dim havo bilan to‘qnash keladi. Hafta davomida bir tun bo‘lsa-da, respublika aholisi issiq va dim ob-havoga guvohi bo‘lishi mumkin.
Quyidagi bioiqlimiy kartalarda 3 va 4 iyul kunlari soat 17:00 holatiga Osiyo mamlakatlarining bir vaqtda issiqlikni his qilish darajasi aks ettirilgan. Unda payshanba kuni Qoraqalpog‘iston Respublikasi, Xorazm, Buxoro, Surxondaryo viloyatlari, juma kuni Buxoro, Surxondaryo, Samarqand, Navoiy, Sirdaryo, Qashqadaryo va Toshkent viloyatining aksar hududlari ekstremal issiqlik stresclarini qabul qilishi, boshqacha aytganda, ana shu vaqtda aksar o‘zbekistonliklar arab mamlakatlarining eng issiq hududlari, Pokiston, Afg‘oniston va Eronning ayrim hududlaridagi jaziramalar ostida yurganlar kabi issiqlik muhitini tanalarida his etishlari mumkinligi ko‘rsatilgan.
Qanday kiyinish kerak? Yoz kunlari tabiiy matodan tikilgan, havoni yaxshi o‘tkazib, quyosh nurini qaytaradigan och rangli kiyimlar hamda keng tikilgan kiyimlarni tanlash maqsadga muvofiq. Chunki ular terini nafas olishiga imkon yaratadi hamda tana haroratining ko‘tarilib ketishiga to‘sqinlik qiladi. Yuqorida ta’kidlanganidek, bosh kiyim ham kiyib olish kerak.
Kosmik ta’sirlar
Yakshanbada kun davomida va dushanba tongida Quyosh dog‘larida M va X sinf kuchli chaqnashlar kuzatilmadi. O‘tgan dam olish kuni Quyosh fotosforesadagi sokinlik sababmi, dushanba-seshanba kunlari «yashil» xavf darajasidagi kuchsiz magnit bo‘roni qo‘zg‘alashlari prognoz qilinmoqda.
Manba: Xras.ru
Qozog‘istondagi Ionosfera instituti e’lon qilgan geomagnit bo‘roni prognozida ham dushanba va seshanba kunlari sayyora magnitosferasida «yashil» xavf darajasidagi magnit bo‘roni, chorshanba kunlari «sariq» (biroz xavfli) qo‘zg‘alishlari taxmin qilingan. Haftaning payshanba va juma kunlari esa «yashil» magnit bo‘roni xavfi prognoz qilingan.
Manba: Ionos.kz
Hozir dunyoda magnit bo‘ronlarini ikki kundan ortiq davr uchun ishonchli prognoz qila oladigan vosita va usullar mavjud emas. Shu bois magnit bo‘ronlariga ta’sirchan kishilar o‘z rejalarini yaqin ikki kunlik magnit bo‘roni prognozi ma’lumotlariga tayanib tuzishi maqsadga muvofiqdir.
Ob-havo o‘zgarishlari bilan bog‘liq atmosfera ifloslanishi
Joriy hafta o‘rtalarida va juma kuni O‘zbekistonda havo oqimlarining o‘rin almashinuvi sabab, kuchli shamol va chang to‘zon, chang bo‘ronlari ko‘tarilishi mumkin. Ushbu davrda havoda mayda RM 10 dispers zarrachalari qisqa muddatga ko‘payishi ehtimoli yuqori.
Boshqa kunlarda havoning tabiiy ravishda ifloslanishi uchun sharoit mavjud emas.
Bunday muhitda, zarurat tug‘ilganda, havoda mayda zarrachalar bilan bog‘liq ifloslanish ortganida qanday harakat qilish bo‘yicha Sanitariya-epidemiologiya qo‘mitasi aholining turli yosh qatlamlari va bemorlar uchun tayyorlagan tavsiyalari bilan tanishib qo‘yish zarar qilmaydi.
Shunday qilib, 30 iyun — 6 iyul kunlari oralig‘ida kishilar salomatligiga kamroq xavf tug‘duruvchi iqlimiy va kosmik muhit dushanba va dam olish kunlari hisoblanadi.
Izoh qoldirish uchun saytda ro'yxatdan o'ting
Kirish
Ijtimoiy tarmoqlar orqali kiring
FacebookTwitter