АҚШ президенти Украинадаги урушни тўхтатиш бўйича музокараларда Россия назоратига ўтган ҳудудларни тан олишга тайёр.

The Telegraph нашри хабарига кўра, Дональд Трамп бу ҳақда Кремлга таклиф юборган. Нашр манбаларига кўра, Трампнинг вакили Стив Уиткофф ва куёви Жаред Кушнер ушбу таклифни шахсан Москвага бориб етказган.

Қайд этилишича, бу АҚШ дипломатик анъаналарига зид бўлиши мумкин бўлган қарор. Бироқ Вашингтон бу масалада Европа позициясини ҳисобга олмаётгани таъкидланмоқда.

«Америкаликлар Европанинг фикрига қизиқмаяпти. Европаликлар хоҳлаганини қилсин, дейишяпти», – дейди манбалардан бири.

Россия президенти Владимир Путин Вашингтоннинг Қрим, Донецк ва Луганскни Россия ҳудуди сифатида қонуний тан олиши Трампнинг «тинчлик режаси» музокараларидаги асосий масалалардан бири эканини айтган.

Кремль ўтган ҳафта АҚШ ва Украина амалдорлари билан Швейцарияда ўтказилган фавқулодда учрашувлардан сўнг тайёрланган янги тинчлик стратегияси ҳужжатини олганини тасдиқлади.

Дастлабки 28 бандлик режада АҚШ Қрим, Луганск ва Донецкни «де-факто Россия ҳудуди» сифатида тан олиши мумкинлиги кўрсатилган. Херсон ва Запорожье фронт чизиғи бўйлаб «музлатилган зона»га айлантирилиши – бу ҳам амалда Россия назоратини тан олишга тенг.

Режада Россия эгаллаб турган бошқа ҳудудларнинг бир қисмини қайтариши ҳам назарда тутилган.

Женевадаги музокаралардан сщнг янгиланган 19 бандли ҳужжат Москвага нисбатан салкам камроқ имтиёз бериши айтилмоқда, аммо бир неча манбаларга кўра, АҚШнинг айрим ҳудудларни «тан олиш» таклифи янги режада ҳам сақланган.

Украина Конституциясига биноан, ҳукумат ҳудуддан воз кечмоқчи бўлса, бу фақат умумхалқ референдуми орқали тасдиқланиши мумкин. Шу сабабли Киев бундай ҳужжатни имзолаши эҳтимоли жуда паст.

Украина президенти Владимир Зеленский маъмурияти раҳбари Андрей Ермак Трамп билан учрашув арафасида истеъфога чиққан. Бу ҳолат янги музокараларга таъсир қилиши мумкин.

«Ақл-идрокли ҳеч ким ҳудуддан воз кечиш ҳақида ҳужжат имзоламайди. Зеленский президент экан, ҳеч ким бундан умид қилмасин», – деган Ермак истеъфосидан олдин.

АҚШнинг бундай таклифлари Европа давлатларини жиддий ташвишга солмоқда. Улар бир неча бор куч ишлатиб чегарани ўзгартиришни тан олмаслигини таъкидлаган.

Европанинг 24 бандлик контр-режасида ҳудудий масалалар фақат тўлиқ ва шартсиз оташкесимга эришилганидан сўнг муҳокама қилиниши кераклиги айтилади. Бироқ Россиянинг ноқонуний аннексия қилинган ҳудудларини тан олиш таклиф қилинмаган.

2014 йилда Россия Қримни аннексия қилганидан бери АҚШ ҳам, Европа ҳам бу ҳудудни Россияники деб тан олмаган. Агар Вашингтон буни тан олса, бу агрессор давлат фойдасига чегара ўзгаришини қонунийлаштириш, халқаро ҳуқуқ меъёрларидан чекиниш ҳамда Европада хавфсизлик тизимига таҳдид сифатида қабул қилиниши мумкин.

Сўнгги маълумотлар Европа сиёсатчилари орасида хавотирни кучайтирган. Трамп маъмурияти Украина манфаатларига зид бўлган келишувни Киевга мажбуран қабул қилдириши мумкинлиги ҳақидаги тахминлар ортмоқда.