Android qurilmalar uchun Xabar.uz mobil ilovasi. Yuklab olish ×

Olimlar Grenlandiya va Kanada o‘rtasida vujudga kelayotgan yangi mintaqani aniqladilar

Olimlar Grenlandiya va Kanada o‘rtasida vujudga kelayotgan yangi mintaqani aniqladilar

Derbi universiteti (Buyuk Britaniya) va Uppsala universiteti (Shvetsiya) olimlari Devis bo‘g‘ozi mikrokontinentini – Kanada va Grenlandiya o‘rtasidagi tektonik plitalar chegarasi o‘tadigan hududni o‘rganib chiqdi. U yerda kontinental qobiqning odatdagidan qalinroq bo‘lagi paydo bo‘ldi. Tadqiqotchilarning fikriga ko‘ra, bu yangi mintaqaning «embrioni» sanaladi.

Olimlar ushbu mintaqada r qobig‘ining evolyusiyasini kompyuter modellashtirish yordamida qayta ishlab chiqishdi. Shuningdek, ular yoriqlar yo‘nalishi va yoshini aniqlash uchun seysmik ma’lumotlarga tayandilar.

Natijalar shuni ko‘rsatdiki, Kanada va Grenlandiya o‘rtasidagi dastlabki rifting (yoriq hosil qilish jarayoni) taxminan 118 million yil oldin, Quyi bo‘r davrida boshlangan. Labrador dengizi va Baffin dengizida dengiz tubining tarqalishi (yangi okean litosferasining shakllanishi) taxminan 61 million yil oldin boshlangan.

Mikromintaqaning shakllanishining asosiy davri 58-49 million yil oldin edi. Shu bilan birga, Kanada va Grenlandiya o‘rtasidagi dengiz tubining yo‘nalishi shimoli-sharqdan janubi-g‘arbga o‘zgardi. Taxminan 33 million yil oldin, Grenlandiya Ellesmir oroli bilan to‘qnashib, Shimoliy Amerika plitasiga qo‘shilishi bilan tarqalish to‘xtadi.

Mikrokontinent hududida materik qobig‘ining qalinligi 19-24 km. Uni Grenlandiya materikidan va Baffin orolidan ajratib turadigan yupqa (15-17 km) materik qobig‘ining ikkita tor chizig‘i bilan o‘ralgan.

Olimlarning ta’kidlashicha, mikrokontinentlarning shakllanishini o‘rganish Yerdagi plitalar tektonikasining mexanizmlarini yaxshiroq tushunishga imkon beradi. Bu tektonik ofatlar oqibatlarini bashorat qilish va foydali resurslarni topish uchun muhim, deya xabar beradi Gondwana Research.

Izohlar

Izoh qoldirish uchun saytda ro'yxatdan o'ting

Kirish

Ijtimoiy tarmoqlar orqali kiring