Fitrat jadid ziyolisi va nafaqat sharq, balki Yevropa ilmu fanidan xabardor shaxs sifatida buni yaxshi bilar, ammo Hayyomning ilmiy, ijodiy faoliyatini tadqiq qilish asnosida qahramonimizni dahriy bo‘lgan deb ham, dindor so‘fiy deb ham aytolmasdi.

1937-yil 22-iyulda to‘ldirilgan «mahbuslik anketasi» da Fitratning 1886-yilda Buxoroda tug‘ilgani, qamoqqa olinguncha Toshkent shahri, Guliston ko‘chasi, 116-uyda yashagani qayd etilgan. Oila tarkibida 25 yoshli xotini Hikmatoy Fitratova, 70 yoshli onasi, yetti yoshli qizi Sevara Fitratovalar borligi yozilgan.

Inkuzartning xabariga ko‘ra, u yerda meva-cheva va shunga o‘xshash mayda-chuydalar uchun rastalar qurilmoqda.

Bundan 82 yil oldin ayni shu kuni, ya’ni 1938 yil 4 oktyabr – O‘zbekiston tarixidagi eng qayg‘uli va qonli kunlardan biri. Sababi o‘sha kuni manfur Stalin qatag‘onining navbatdagi yirik seriyasiga start berildi.

Qozi: Birodar, yaxshi bilasiz, xalqimizning fikr doirasi taraqqiy etmagan, ular bu ishlarning mohiyatini tushunmaydilar. Tafakkuri yuksak bo‘lmagan kishilar qo‘ylarga o‘xshaydilar, har xususida cho‘ponga tobedirlar va o‘z buyuklarining payravidirlar.