Жаҳонда респиратор (нафас олиш йўллари) касаллигини қўзғаган вирус таснифланди ва унга ном берилди.

Коронавируслар бўйича халқаро тадқиқотчилар гуруҳи (CSG) аввалига 2019-nCoV номи билан танилган вирусни таснифлаш натижаларини маълум қилди. У SARS-CoVнинг яқин қариндоши деб топилди ва SARS-CoV-2 номини олди. Бу ҳақдаги мақола «Nature Microbiology» журналида чоп этилди.

Мақолада коронавирусларни, хусусан, турлар миқёсида таснифлаш ва номлаш билан боғлиқ жараёнлар очиб берилган бўлиб, вируслар ва таксонлар номенклатураси нотўғри фойдаланилаётгани ва талқин этилаётгани сабаблари тушунтирилган. Шунингдек, SARS-CoV ҳамда SARS-CoV-2ни ҳам ўз ичига олувчи Severe acute respiratory syndrome-related coronavirus турига мансуб барча вирусларни синчковлик билан таснифлаш муҳимлиги таъкидланган.

Янги коронавирусларни таснифлаш уларнинг машҳур коронавируслар билан қай даражада генетик яқинлигига асосланади. Ҳозирги кунга келиб 39 турдаги коронавирус мавжудлиги тан олинган; яна 10 тури ўрганиш жараёнида. Бу турларнинг кўпчилиги ўнлаб, ҳатто юзлаб турли вирусларни, жумладан, SARS-CoV ва SARS-CoV-2 мансуб бўлган турларни ўз ичига олади.

Айни кунларда бутун дунёни ларзага солаётган янги коронавирус SARS-CoV-2 номини бевосита SARS-CoV ва шу турдаги бошқа вирусларга генетик жиҳатдан ўта яқинлиги учун олди. Турнинг ўзига эса 2002-2003 йилларда одамларда респиратор касаллигини қўзғаган она-вирус — SARS-CoV номи асос қилиб олинган. Бунинг номи эса, ўз навбатида, ўхшаш касалликка сабаб бўлган оғир ўткир респиратор синдроми — SARS номидан келиб чиққан.

«Severe acute respiratory syndrome-related coronavirus — ҳар бири ўз номини SARS-CoVдан олган юзлаб маълум вируслар (асосан одамлар ва кўршапалакларда қайд этилган)ни ўз ичига олган тур ҳисобланади. Шунга қарамасдан, бу номларда SARSга илова берилиши бу вируснинг эволюцион алоқаларини ифодалайди», — деди CSG тадқиқотлари иштирокчиси, Москва давлат университети биоинженерия ва биоинформатика факультети профессори Александр Горбаленя.

Айни пайтда SARS-CoV-2га доир мавжуд маълумотларга кўра, бу касаллик аломатлари ва ташилиши SARS-CoVникидан фарқланиши мумкин. Муаллифлар SARS-CoV-2ни 2002-2003 йиллардаги SARS-CoVдан мутлақо мустақил равишда пайдо бўлган дейишмоқда. Шунга қарамасдан, бу икки вирус генетик жиҳатдан бир-бирига жуда яқин. Олимлар инсон патогенлари, кўршапалаклар ва бошқа ҳайвонларни зарарловчи қариндош вирусларнинг биологияси ва эволюциясини тушунишда ёрдам бериш учун бу тур ичидаги вирусларнинг ўзаро алоқаларини ўрганишга қаратилган тадқиқотлар ўтказишни тасия этишмоқда.

Жаҳон соғлиқни сақлаш ташкилоти SARS-CoV-2 қўзғовчи касалликка COVID-19 (COrona VIrus Disease 2019, коронавирусли инфекция) номини берди, бунда унинг кенг кўламдаги клиник тарқалганлиги ҳисобга олинган.

Муаллифлар ушбу номларни адаштириб юбормасликни тавсия этишмоқда: демак, COVID-19 — инфекцион касаллик, SARS-CoV-2 — шу касалликка сабаб бўлувчи вирус.