Onam kambag‘al oilaning farzandi bo‘lgan. Kelin bo‘lib tushganida otamning tutqanoq kasali borligini bilmagan ekan. Akamdan keyin men dunyoga kelganman. Amakimning o‘g‘li Sardor bilan ketma-ket tug‘ilganmiz. Biz tug‘ilgan yilimiz bobom vafot etgan ekan.

Muallifning qariyb 30 yillik (1990–2023) ushbu ijod mahsuli Hindiston janubida yashovchi musulmon ayollari va qizlarining og‘ir hayotidan hikoya qiladi.

Ofitser yo‘l-yo‘lakay singan tayog‘ini o‘ynab, o‘zi turgan chodirga yetib olibdi. Oradan ancha vaqt o‘tgach, tashqari chiqib qarasa, boyagi yo‘g‘on ilon chodirning ostonasida tasmadek cho‘zilib o‘lib yotganmish. Ustida singan tayoq bo‘lagi!

1942 yil. Samarqandning Yerteshar qishlog‘ida faqat qariyalar, ayollar va bolalar qolgan. Erkaklar birin-ketin frontga yo‘l olgan, qishloq esa og‘ir sukunatga botgan edi. Faqat kechalari onalarning shivirlagan duosi eshitilardi.

Doktorni boplab so‘kib bermoqchi bo‘ldimu, lekin o‘zimni qaytardim. Rost-da, axir, shu ham gap bo‘ldimi? Nima, bunchalik ko‘p ishlayotgan bo‘lsam, sababi bordir…

Qutbiddinovga ovchi oshnasi ikkita tustovuq in’om qildi. Tustovuqlar tozalanib, tuzlanayotganda Qutbiddinovning fe’li aynidi, ya’ni bironta shinavanda ulfat bilan birpas dilkashlik qilg‘usi keldi.

Nogoh yangragan telefon qo‘ng‘irog‘i avtobusda ketayotgan juvonni hushyor torttirdi. U shoshgancha tizzasi ustiga qo‘ygan sumkasini ochib, qo‘l telefonini olarkan, atrofdagilarning diqqatini o‘ziga qaratgani uchun xijolatdan iymangan yuzini oynaga bura turib, telefonga bir ko‘z yugurtirdi-da, ilkas uni qulog‘iga tutdi.

Ular juda qattiq janjallashib qolishdi. Xotin tugunini tugib, bolasini opichlab, ota uyiga jo‘nadi. Er bir og‘iz «qol» demadi. Mahallalariga kiraverishda, dugonasini uchratib qoldi.

Eri boshqa juvonga ilakishib ketib qolgach, bu ayol qaynona-qaynotasi, qaynog‘a-qayinopalari bilan bir hovlida yashayverdi, ichidan o‘tganini bildirmasdan, ularga astoydil xizmat qilaverdi.

U ishdan qaytishda uch nafar farzandiga goh uch dona banan, goh uch dona shokolad xarid qiladi. Ko‘proq banan, albatta. Bundan bolalar benihoya xursand bo‘lib, bananni olishlari bilan uyni boshlariga ko‘tarishadi.